-شاخص بازار اول بورس و تاثیر آن بر بازار
در این مقاله قصد داریم مفهوم شاخص بازار اول و تاثیر آن در بازار و همچنین کاربرد آن در بورس بپردازیم. ولی قبل از هر چیزی باید بدانیم اصلا بازار اول چیست و چه تفاوتی با بازار دوم دارد؟
طبقه بندی بازار بورس:
از شهریور ۱۳۸۱ سازمان بورس اوراق بهادار تصمیم به طبقه بندی شرکت های پذیرش شده در بازار نمود، که این کار به منظور تفکیک شرکت های نقد شونده و غیر نقد شونده، ایجاد حس رقابت بین مدیران شرکت ها ودر نهایت شفاف سازی وضعیت سهام مختلف برای خریداران و فروشندگان صورت گرفت.
شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بر اساس میزان سرمایه ثبت شده، درصد شناوری سهام، میزان شفافیت، سودآوری و …. در دو دسته به نام بازار اول و بازار دوم طبقه بندی می شوند.
بازار اول چه ویژگی هایی دارد؟
بازار اول و دوم ویژگی های کلی مشابهی دارند با این تفاوت که:
حداقل درصد سهام شناور آزاد 15 تا 20 درصد هست ولی در بازار دوم 10 درصد هست.
حداقل مبلغ سرمایه ثبت شده 500 تا 1000 میلیارد ریال است در حالی که این مبلغ در بازار دوم 200 میلیارد هست.
حداقل تعداد سهامداران در بازار اول 750 تا 1000 است در حالی که این تعداد در بازار دوم 250 است.
حداقل درصد حقوق صاحبان سهام بازار اول 20 تا 30 درصد ولی در بازار دوم 15 درصد است.
شاخص چیست؟
شاخص یک معیار آماری است که تغییرات در یک اقتصاد یا بازار بورس را نشان می‌دهد. در مورد بازارهای مالی، شاخص یک سبد فرضی از کلیه سهامی است که در آن بازار خریدوفروش می‌شود و میانگین تغییرات قیمت همه سهام را نشان می‌دهد.
روش اندازه‌گیری هر شاخـص، منحصر به همان شاخـص است و نمی‌توان رقم فعلی یک شاخـص را با شاخصی دیگر مقایسه کرد؛ بنابراین برای مقایسه دو شاخـص مختلف بهتر است درصد تغییرات شاخـص‌ها را نسبت به روز یا ماه قبل باهم مقایسه کرد، نه عدد فعلی آن‌ها را.
از شاخـص کل و سایر شاخـص‌های بورس اوراق بهادار تهران می‌توان برای سنجش عملکرد سهام و صندوق‌های سرمایه گذاری استفاده کرد.
در بورس اوراق بهادار تهران مهم‌ترین شاخـص، شاخـص کل است. بااین‌حال شاخـص های مهم دیگری نظیر شاخص قیمت، شاخـص بازده نقدی، شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر، شاخـص ۳۰ شرکت بزرگ، شاخـص صنعت و شاخـص مالی، شاخـص بازار اول و بازار دوم و همچنین شـاخص آزاد شناور هستند. برای آشنایی با این شاخـص ها لطفاً مقاله آموزشی شاخصهای مهم بورس را بخوانید.
شاخص بازار اول چیست؟
پیش از این با تعریف شاخص بازار اول آشنا شدیم گفتیم که تمامی شرکت هایی که در شرایط بهتری نسبت به دیگر شرکت های سرمایه گذاری قرار گرفته باشند در بازار اول هستند. در واقع به صورت روزانه می توانیم میانگین سود و ضرر شرکت های بزرگ بورس را از این طریق به دست آوریم.شرکت‌هایی که در بازار اول حضور دارند به دو دسته تابلو اصلی و فرعی تقسیم می شوند.
در تابلوی شاخص های منتخب بورس اوراق بهادر تهران می توانیم اطلاعات بسیاری در مورد شاخص بازار اول دریابیم. این اطلاعات شامل زمان و مقدار انتشار، تغییرات روزانه ی این شاخص و درصد تغییراست. علاوه بر این می توانیم بیش ترین و کم ترین معامله مربوط به این شاخص را مشاهده کنیم.
تاثیر بورس در بازار و اقتصاد کشور چیست؟
رشد و توسعه اقتصادی، نیازمند سرمایه گذاری های کلان است و این سرمایه‌گذاری‌ها هیچ‌گاه نمی‌توانند بر اساس بازار منابع کوتاه‌مدت تأمین مالی شوند.
ایجاد یک بازار سرمایه قوی و کارآمد زیرساخت اساسی تأمین مالی بلندمدت هر کشور را تشکیل می‌دهد. شاید بتوان رسمی بودن، شفافیت و برخورداری از پشتوانه محکم قانونی را مهم‌ترین تفاوت‌های بازار بورس با بازارهای سنتی دانست.
یک عقیده متداول این است که رونق بازار بورس، بازتاب اقتصاد در حال پیشرفت است که در بلندمدت ارتباط مثبت و دو طرفه ای میان رشد اقتصادی و شاخص های توسعه بازار بورس به وجود می آورد.
از طریق بازارهای مالی می‌توان فرآیند تشکیل سرمایه را سرعت بخشید. بازارهای مالی به دلیل نقشی که در گردآوری منابع مالی از طریق پس‌اندازهای کوچک و بزرگ دارند و همچنین نقشی که در هدایت منابع مالی به‌سوی مصارف و نیازهای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مولد اقتصادی دارند، مورد توجه‌اند.
به‌طورکلی هدف از تشکیل بورس، جمع‌آوری سرمایه‌ها و هدایت آن به سمت فعالیت‌های اقتصادی است. بازار بورس به کسب‌وکارها و کارآفرینان کشور به‌منظور ارائه سرمایه به شرکت‌هایی که به آن نیاز دارند، می‌تواند کمک کند. در یک اقتصاد سالم و پویا، با این روش می‌توان از حرکت سرمایه‌ها به‌سوی فعالیت‌های سفته بازانه جلوگیری نمود.
چگونه بورس باعث حفظ ارزش سرمایه می شود؟
ارزش پول به‌مرورزمان کاهش پیدا می‌کند و با توجه به تورم موجود در جامعه درصورتی‌که پس‌اندازها در جای مناسبی سرمایه گذاری نشوند، ارزش آن کاسته خواهد شد.
بنابراین جذب پس‌اندازهای راکد و به‌کارگیری آن در تولیدات، ایجاد امکانات و تسهیلات برای مشارکت عموم مردم باعث شده که بورس به‌عنوان یک اهرم مهم در کنترل نرخ تورم و افزایش نرخ رشد پس‌انداز، نقش مهمی را در جامعه ایفا کند.
لازمه ورود به بازار بورس، دریافت کد بورسی است. درنتیجه سرمایه‌گذارانی که اقدام به خرید سهام شرکت‌ها می‌کنند از سرمایه خود در مقابل تورم محافظت می‌کنند.
تاثیر بورس در تولید کشور :
باتوجه به شرایط کنونی اقتصاد و رکود در برخی از صنایع، تأمین مالی یا نقدینگی بنگاه‌های اقتصادی و تولیدی به یکی‌از مهم‌ترین دغدغه‌های کشور تبدیل شده است.
این در حالی است که بازار سهام کشور که ازاواخر سال گذشته تاکنون توانسته نقدینگی زیادی را به سمت خود جذب کند، می‌تواند نقش مهمی در تزریق سرمایه به شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی حاضر در بورس ایفا کند تا سرمایه‌های جذب‌شده در راستای افزایش تولید و بهره‌وری به‌کار گرفته شوند.
برای شرکت‌ها و کارخانه‌های حاضر در بازار سهام این امکان فراهم می‌شود که از طریق تأمین مالی طرح‌های توسعه خود را گسترش دهند و پیوند میان بازار سرمایه و تولید رقم بخورد.
هرچند نباید ورود به بورس باانگیزه سفته‌بازی را به‌عنوان عاملی مؤثر در حمایت از تولید دانست، چراکه افزایش قیمت سهام شرکت‌ها به‌طور مستقیم به تأمین مالی و افزایش تولید منجر نمی‌شود. بازار سرمایه می‌تواند موجب افزایش سرمایه‌گذاری در اقتصاد مولد شود، اما سفته‌بازی و دست‌به‌دست شدن دارایی را نمی‌توان رونق تولید قلمداد کرد.
نکته حائز اهمیت در ورود نقدینگی به بازار سهام، کم‌خطربودن آن است، زیرا با ورود پول به بورس نقدینگی به سمت کالاهای غیرمولد مانند سکه، خودرو، مسکن و ارز نمی‌رود و خطر نقدینگی که به بورس وارد می‌شود، کمتر از بازارهای دیگر است.
در سالی که به نام «جهش تولید» نام‌گذاری شده است، بازار سرمایه می‌تواند با توجه به پتانسیلی که دارد، به محقق شدن جهش تولید کمک کند و با جمع‌آوری سرمایه‌ها آن را در خدمت تولید و اشتغال قرار دهد.
